این دستور به دنبال تغییرات مجلس در قانون بودجه ۱۴۰۲، مبنی بر اخذ مالیات و عوارض از صادرات غیرنفتی اجرایی شده است. پیش از نیز مجلس در مصوبه‌ای اخذ مالیات از صادرات غیرنفتی را مشروط به بازگشت ارز حاصل از صادرات کرده بود.
این دستور به دنبال تغییرات مجلس در قانون بودجه ۱۴۰۲، مبنی بر اخذ مالیات و عوارض از صادرات غیرنفتی اجرایی شده است. پیش از نیز مجلس در مصوبه‌ای اخذ مالیات از صادرات غیرنفتی را مشروط به بازگشت ارز حاصل از صادرات کرده بود.

موافقان و مخالفان چه می‌گویند؟
در این بین موافقان و مخالفانی در رابطه با اخذ مالیات و عوارض از صادرات وجود دارد. گروهی معتقدند صادرکنندگان به این دلیل که فعالیت‌های اقتصادی انجام می‌دهند موظف به پرداخت مالیات هستند. همچنین در سایر کشورهای توسعه‌یافته نیز مالیات صفر برای این فعالیت‌ها در نظر نمی‌گیرند و تنها اقدام تشویقی، تخفیف‌های مالیاتی است. از طرف دیگر مخالفان این اقدام اعتقاد دارند در شرایط فعلی که به دلیل محدودیت‌های داخلی و بین‌المللی، این صنایع نقش مهمی در اقتصاد ایران و ارزآوری ایفا می‌کنند مالیات بر صادرات آنها باعث کاهش صادرات شده و مشکلات بسیاری را به وجود می‌آورد.

آنها اعتقاد دارند تولید روزبه‌روز ضعیف‌تر شده و با چنین طرح‌هایی قدرت رقابت با سایر محصولات خارجی از دست رفته و منجر به افزایش قیمت تمام‌شده کالای صادراتی در بازار هدف و از دست ‌دادن آن بازار می‌شود. این‌گونه که صادرکنندگان هنگام حضور در بازارهای جهانی مبلغی را به دلیل مالیات بر کالاهای خود می‌افزایند، که این مساله سبب افزایش هزینه تمام‌شده کالاهای ایرانی نسبت به کالاهای مشابه شده و در نتیجه قدرت رقابت از آنها گرفته شود. مشکلات نظام مالیاتی نیز بخشی از انتقادات به چنین طرح‌هایی است. گفته می‌شود ایرادات سیستم مالیاتی به گونه‌ای است که قدرت برنامه‌ریزی از صادرکننده را از او می‌گیرد؛ بر این اساس باید با اصلاح قانون، صادرکننده را از معافیت مالیات یا اخذ آن مطمئن کرد تا امکان برنامه‌ریزی برای او فراهم شود.

درآمد مالیاتی ۳۰۰ میلیون دلاری
اما به نظر می‌رسد فارغ از نظرات موافقان و مخالفان، تاکید دولت و مجلس بر افزایش درآمدهای مالیاتی و سهم بالایی که برای این درآمدها در بودجه در نظر گرفته شده، باعث شده است که مجموعه قوانین به سمت فشار بیشتر مالیاتی،‌ ایجاد پایه‌های جدید یا افزایش مالیات‌های گذشته باشد. بررسی‌ها نیز نشان می‌دهد در ۵ماهه ابتدایی سال، ارزش دلاری صادرات غیرنفتی در ایران ۳/ ۱۹میلیارد دلار بوده است. بر این اساس اگر ۲درصد از این میزان صادرات مالیات اخذ شود، تنها در ۵ماهه ابتدایی سال ۳۸۶میلیون دلار از این محل درآمد مالیاتی کسب خواهد کرد که رقم قابل‌توجهی است.

این در حالی است که یکی از موضوعاتی که کارشناسان در زمینه هزینه و درآمدهای دولت به آن اشاره می‌کنند، مدیریت هزینه‌ها در کنار خودداری از بیش‌‌برآوردی درآمدهای معین‌شده برای دولت است. مطابق قانون بودجه درآمدهای مالیاتی دولت برای سال ۱۴۰۲، ۸۳۸هزار میلیارد تومان تعیین شده است. از زمان بررسی بودجه بسیاری نسبت به بیش‌برآوردی این میزان از درآمدها هشدار می‌دادند. از طرف دیگر به نظر می‌رسد در زمینه درآمدهای نفتی نیز آنچنان که دولت پیش‌بینی‌ می‌کرد تحقق درآمدها رخ نداده است. این موضوع باعث می‌شود فشار بر اخذ مالیات به عنوان یک درآمد در دسترس دولت بیشتر شود.
منبع: دنیای اقتصاد