شنبه 15 ارديبهشت 1403 شمسی /5/4/2024 2:25:56 PM

یک ضرب المثل هست که می گوید جوجه ها بالاخره برای تخم گذاری به زادگاه بر می گردند. این ضرب المثل در صحنه اجتماع، اقتصاد و سیاست عجیب عینیت دارد. 
القصه، داستان جوجه و زنبور

تمثیل این است که اگر تصور شود جوجه های پرنده ای (مثلاً کلاغ)تولید می شوند و به تصور ایجاد تاثیر بر دیگران یا فایده آنی برای خود و هزینه برای دیگران پرواز داده می شوند، باید انتظار داشت که جوجه های رشد یافته بر گردند و همانجایی که زاده شدند تخم مشکلات بیشتری را بارور کنند.

یک تمثیل دیگر، روزگاری برای فردی که تحصیلاتی نداشت و متحیر بود که چرا دولت نباید پول ایجاد کند و همه را پولدار نماید؟ تمثیلی که به نظر اینجانب رسید و برای او گفتم این بود. هر ریالی که ورای ظرفیت تولید واقعی در اقتصاد توسط دولت ایجاد شود، مثل یک زنبور رها شده است. ممکن است بیش از یکبار و بیش از یک نفر را نیش بزند تا از توان آسیب رسانی بیفتد. مشخصاً از قبل هم معلوم نیست کجا دُمل ها ظاهر می شود و چقدر چرک و جراحت ایجاد می کند. آن نیش زدن، افزایش قیمت ها و تورم و آن دمل های چرکی درد و رنج و هزینه پایدار برای مردم و در بازار های مختلف از جمله کالا و خدمات، ارز، اشتغال، سرمایه گذاری، تراز پرداخت ها…است.

این تا حدی بد شانسی دولت موجود است که جوجه های زنبور شده به خانه برگشتند! یعنی همه آن ها که پرواز داده شده اند کار همین دولت نیست، برخی هست.

بزگواری از مقامات گفته اند که این رویکرد رها شدن قیمت ها، جراحی اقتصادی است!
یکم، به تصور این فدوی که موها را در آسیا سفید نکرده ام این رخداد ها از دست در رفتن فراگرد های بلند مدت است و دولت چاره ای ندارد جز نظاره کردن و در جهت باد خمیدن. چون تحت این شرایط اگر رستم دستان با نیرو و عقلی که داشت و ‘لقمان حکیم’ با حکمتی که در آن شهره است همراه با ‘هرمس سه مرتبه بزرگ’ در وسعت دانش که به او نسبت میدهند، دست در دست هم بگذارند هم کارچندانی از دستشان بر نمی آید!!
دوم، خود آن بزرگواری که گفته اند جراحی اقتصادی در کار است، از سوابق به نظر نمی رسد جراحی اقتصادی کرده باشند حتی اگر آن کارد جراحی را در گذشته هم در دست داشته بوده اند. امید که این بار جراحی در کار باشد.
سوم، این اقدامات که انجام می شود به نظر نمی رسد جراحی اقتصادی باشد. جراحی اقتصادی از بودجه شروع می شود، از کاهش هزینه های دستگاه های حکومتی در نوبت اول کاهش بودجه مجلس، شورای نگهبان، ریاست جمهوری… کاهش بودجه دستگاه های تبلیغاتی که کارشان ثمر مثبتی نداشته…کاهش و حذف ردیف های خاص افراد صاحب نفوذ… کاهش بودجه مراکزی که نتیجه کارشان هرگز تجزیه و تحلیل هزینه فایده یا هزینه اثر بخشی نشده است… جراحی اقتصادی لزواً بخش پولی را باید در برگیرد آن هم نه در جهت پخش کردندبیشتر پول بلکه در جهت ایجاد یک نظام بانکی مثل آنچه در کشور های پیشرفته وجود دارد. جراحی اقتصادی لزوماً نیاز دارد که قسمت بزرگی از ثروت های جامعه که تحت کنترل خصولتی ها و بخش عمومی است به صورت سهام توزیع شود بین خانوار های کم بهره از مناطق مرزی شروع شود ( که فقیر ترین و حساس ترین هستند) و به سایر مناطق تسری یابد و بسیاری از خصولتی سازی ها مهندسی عکس گردد…جراحی اقتصادی لاجرم نیازمند روابط خارجی روان است و تجارت خارجی کار کردی…جراحی اقتصادی نیازمند توجه به شایستگی است…جراحی اقتصادی نیازمند دور شدن بخش سیاسی و حواشی از فعالیت سود آور است… و بسیار موارد که می توان فهرست کرد.
چهارم، از اطراف و اکناف افراد و گروه هائی شروع به زبان آوری در مورد شرایط موجود کرده اند. برخی خودشان ترسناک تر از فلاکت های موجود هستند. بنابراین به نظر می رسد نباید اجازه داد هیمه کینه ها و امیال شخصی و رقابت قدرت را بر آتش موجود بریزند. برای اکثر ما حل مشکلات کشور و قرار گرفتن ایران عزیز در مسیر پیشرفت مهمترین الویت است و نه همراهی با این جریان یا آن جریان. بنابر این شاید شایسته تر باشد که از هر دولتی توقع داشته باشیم و بخواهیم که مسیر واقعی بهبود اقتصاد مانند آنچه موارد آن ذکر شد و موارد دیگر که از یک گفتمان آزادانه حاصل می شود را پی بگیرد. شاید برخی اقدامات اخیر نه تنها باری از دوش مردم برندارد بلکه معادل رها سازی زنبور های جدید باشد. باید به مردم ثروت واقعی منتقل شود پول کمک چندانی نخواهد کرد. وقتی عرضه کالا در حال کاهش است پول بیشتر، تورم بیشتر در آینده است. چشم بر این وجه مهم نباید فرو بست. یک وجه افزایش عرضه کالا به جامعه رفع موانع تولید داخلی است، رفع موانع تجارت خارجی، افزایش صادرات نفت و انرژی و افزایش در آمد ارزی و پر کردن اضطراری چاله چوله های کمبود داخلی از این طریق است.

منبع: کانال دکتر محمد طبیبیان


محمد طبیبیان، اقتصاددان

مطالب مرتبط



نظر تایید شده:0

نظر تایید نشده:0

نظر در صف:0

نظرات کاربران

نظرات کاربران برای این مطلب فعال نیست

آخرین عناوین