جمعه 10 فروردين 1403 شمسی /3/29/2024 4:05:49 PM
بازسازی کاروانسرای وکیل کرمان در گفت‌وگوی «اقتصادنامه» با علی رحیم‌پور، مدیرعامل گروه هتل‌های بین‌المللی رکسانِ گروه مالی گردشگری

کاروانسرای وکیل یکی از کاروانسراهای بزرگ ایران، در بافت تاریخی شهر کرمان واقع شده است. ساخت این کاروانسرا به فرمان محمد اسماعیل خان وکیل الملک، حاکم شهر کرمان در حدود ۱۵۰ سال پیش در دوره قاجار آغاز شد و در زمان مرتضی قلی خان نوری وکیل الملک ثانی فرزند محمد اسماعیل خان به اتمام رسید. این کاروانسرای دوطبقه از مجموعه کاروانسراهای درون شهری است که در مجموعه بازار تاریخی وکیل قرار گرفته است و دارای یک برج ساعت و بادگیر است که بادگیر آن بلندترین بادگیر در کرمان محسوب می شود. از مزایای این بادگیر مزین شدن آن به کاشی کاری سنتی است که این ویژگی آن را از بسیاری از بادگیرهای ایران متمایز کرده است. این فضا در طی یک دوره نسبتا طولانی تبدیل به مخروبه و محلی جهت دفع زباله ها شده بود که در سال ۱۳۹۶ براساس قراردادی بین هلدینگ سمگا و صندوق حفظ احیای بناهای تاریخی تغییر کاربری داده و به عنوان مجموعه اقامتی- پذیرایی کاروانیکا راه‌اندازی شده است. این هتل سنتی دارای ۵۷ اتاق و ۱۵۲ تخت و همچنین شربت خانه کافی شاپ و مجموعه رستوران است و حدود ۵۰ پرسنل در این مجموعه مشغول بکار هستند. اتاق های این مجموعه، شامل اتاق یک تخته، دو تخته توئین، دو تخته دَبل و اتاق سه تخته و چهار تخته است. سوئیت ها نیز شامل سوئیت گنجعلی‌خان، بی بی خاتون و لاله خاتون است که تمامی اینها به لحاظ مساحت، چیدمان و طراحی با بقیه متفاوت است. شربت خانه نیز فضایی است جهت سرو انواع نوشیدنی های گرم و سرد گیاهی. یکی از قسمت های جذاب این مجموعه کافی شاپ است که به عمارت بادگیر معروف است و فضای داخلی آن به صورت اتاقک های تو در تو طراحی شده که اصطلاحا به آن هزار تو گفته می شود. هر قسمت از این کافی شاپ با چیدمان متفاوت و منحصر به فرد برای مهمانان و گردشگران طراحی شده است. رستوران مجموعه که به رستوران قیصریه معروف است دارای یک سالن بزرگ با ظرفیت 200 نفر مهمان بوده و محل سرو انواع غذاهای ایرانی و فرنگی در فضای تاریخی و وسیع ای است که تداعی کننده استقرار بازرگانان مسیر تاریخی جاده ادویه بوده و کاروانسرای را به یکی از دیدنی ترین اماکن کرمان تبدیل کرده است. برای آشنایی بیشتر با این جاذبه گردشگری تاریخی با علی رحیم‌پور، مدیرعامل گروه هتل‌های بین‌المللی رکسان، زیر مجموعه هلدینگ گردشگری سمگا و گروه مالی گردشگری (که بهره برداری این بنای تاریخی را برعهده گرفته است) گفت و گویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌آید:
کاروانیکا؛ از زباله‌دانی تا هتل
کمی از فعالیت‌های گروه هتل‌های رکسان بگویید و بفرمایید که پروژه احیای کاروانسرای وکیل در چه فرایندی در دستور کار مجموعه شما قرار گرفت؟ 
گروه هتل‌های بین‌المللی رکسان، زیرمجموعه هلدینگ گردشگری سمگا و گروه مالی گردشگری، یکی از بزرگترین مجموعه‌های هتل‌داری کشور محسوب می‌شود که در داخل و خارج کشور فعالیت تخصصی دارد. در حال حاضر هتل‌های فرودگاهی با دو هتل ۵ ستاره رکسان و ۴ ستاره رمیس، هتل قصر الضیافه رکسان مشهد، هتل کاروانیکا وکیل کرمان در حال بهره برداری است و هتل ۵ ستاره رکسان سیرجان، هتل ۴ ستاره رمیس بافت، هتل ۵ ستاره پریستیزلند اصفهان در حال ساخت هتل ۵ ستاره هستیم. 
گروه هتل‌های بین‌المللی رکسان دارای ۳ برند ثبت شده بین‌المللی رکسان، رمیس و کاروانیکا است که هتل‌های پنج ستاره تحت برند رکسان و هتل‌های چهار ستاره با برند رمیس و هتل‌های تاریخی از جمله کاروانسرای وکیل با برند کاروانیکا فعالیت می‌کنند. 
این مجموعه که شما از آن بازدید کردید، هتل کاروانیکای وکیل کرمان است که در بافت تاریخی شهر کرمان واقع شده است. این مجموعه با دو درِ اصلی که به بازار وکیل و مجموعه گنجعلی‌خان باز می‌شود، تنها هتل درون شهری دو طبقه دنیاست که با کانسپت کاروانسرا مرمت، احیا و بازسازی شده است. می‌خواهم بگویم اینجا بزرگترین کاروانسرای دو طبقه درون شهری دنیاست که تغییر کاربری داده و به عنوان مجموعه اقامتی و پذیرایی بهره برداری قرار گرفته است. برای احیای این مجموعه در سال ۱۳۹۶ قراردادی بین صندوق حفظ احیای بناهای تاریخی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و هلدینگ سمگا منعقد شد. تا کنون بالغ بر۱۵۰ میلیارد تومان هزینه بازسازی و احیای اینجا شده و ما قاعدتا ۳۰ سال بهره‌برداری می‌کنیم و سپس آن را به مالک اصلی برمی‌گردانیم. 
از جزییات طراحی این مجموعه و همچنین ویژگی‌های آن بگویید. 
در اینجا ۵۷ اتاق و سوئیت تعبیه شده با ۱۵۷ اتاق. مجموعه به صورت کامل از استانداردهای کیفیت خدمات گردشگری در حوزه اقامت- پذیرایی در بحث سالن‌ها، کافی‌شاپ، شربت‌خانه برخوردار است. در این فضا ما چهار هزار متر متر حیاط داریم و کمتر هتلی را شما با این موقعیت می‌توانید ملاحظه کنید که این می‌تواند مرکز ایونت‌ها و رخدادهای مهم داخلی باشد. کنسرت‌هایی که می‌شود اینجا اجرا کرد. جشنواره‌های دستبافت‌های کرمان و سایر نمایشگاه‌ها را می‌توان در این محل برگزار کرد. در بحث خشکبار کرمان و کل محصولاتی که هم جنبه ملی و هم بین‌اللملی صادراتی دارد، می‌شود اینجا را به عنوان یک پاتوق یا مرکز فرهنگی- اقتصادی و گردشگری شهر کرمان هم به شهروندان عزیز کرمانی خودمان معرفی کرده و هم بتوانیم به گردشگران خارجی معرفی کنیم و به عنوان یک مجموعه بی‌نظیر این قابلیت را دارد که این اثر را ثبت جهانی کنیم. می‌دانید که کرمان دارای هفت اثر ثبت جهانی است که در دبیرخانه یونسکو به ثبت رسیده و این هم می‌تواند یکی از آن‌ها باشد. خیلی از گردشگرهای حرفه‌ای دنیا علاقه‌مندند برای دیدن اینجا به ایران بیایند. حالا اگر بتوانند در اینجا اقامت کندن که قطعا برایشان لحظات بی‌نظیری ثبت می‌شود. این هتل کاروانسرا امروز خودش به یک مقصد گردشگری در کرمان تبدیل شده است. 
اینجا ۷۷۰۰ متر بنا دارد و ما ۱۲۲۵ متر هم بنای الحاقی برایش ایجاد کردیم. اولین اقدامی که صورت گرفت این بود که ما جامعه تورگردانان ایران را به این مکان دعوت کردیم. آن‌هایی که بیشترین تور را به ایران می‌آورند. بویژه توریست‌های خارجی. بسیار هم مورد استقبال آن‌ها قرار گرفت. خب اکثر مسئولینی که به استان می‌آیند این فضا را می‌بینند واقعا برایشان به نوعی تعجب برانگیز است که چه اتفاقی افتاده! چون ما اینجا را با بهترین مصالح تجهیز کرده‌ایم. تمام تجهیزات اقامتی- پذیرایی ما استاندردهای گرید پنج ستاره را دارد. این مجموعه خودش شاخص‌هایی دارد که در کشور معروف است: برج ساعت و بادگیرش که جزو بلندترین بادگیرهای فلات مرکزی ایران است. شما هر جا رفتید بادگیرها تک است یا دوتایش شبیه هم است. این تنها کاروانسرایی هست که یکی از بادگیرهایش برج ساعت شده و یکی به عنوان بادگیر اصلی بوده است. مزیت اصلی اینجا این است که در آن به بازار باز می‌شود. شما هیچ جایی را ندارید که به عنوان مثال برای توریست‌های خارجی با این فاصله از اقامتگاه در را باز کنید به بازار و آنطرف فضای خرید و مجموعه بزرگ تاریخی وکیل و گنجعلیخان باشد و در کنارش یک مجموعه اقامتی- پذیرایی. طرح‌های توسعه ما در اینجا هست و پشت بام را به عنوان کافه گالری مد نظر قرار داده‌ایم. این مکان می‌تواند به عنوان یک پاتوقی فرهنگی و گردشگری ویژه انتخاب شود برای همه، برای هنرمندان، گردشگرها، برای خیلی از شرکت‌ها و سازمان‌هایی که کار اقتصادی و صنعتی می‌کنند (چون استان کرمان یک استان صنعتی است). این مکان می‌تواند از جمیع جهات هم میزبان خوبی برای مهمانان خارجی باشد و هم برای شهروندان عزیز خودمان که بتوانند بیایند از این امکانات استفاده کنند. 
ایده اجرای این پروژه از کجا شکل گرفت و چه مسیری را طی کرد؟ 
من خودم ۱۸ سالی در وزارت گردشگری کار می‌کردم و بخش‌های مختلف مدیریت آنجا را به عهده داشتم. ما یک طرحی در آن زمان (که گردشگری هنوز سازمان بود و وزارتخانه نشده بود) شروع کردیم برای احیای کاروانسراهای ایران. می‌دانید ما قدیمی‌ترین هتل‌های دنیا را داریم یعنی کانسپت کاروانسراهای ما هتلی بوده است حتی از دوره سلجوقیه و بعد در دوره صفویه و دوره قاجار و این ادامه پیدا کرده است. می‌دانید که این‌ها غرفه‌های تجار و بازرگانان بودند و از طبقه‌های بالایشان به عنوان اقامتگاه استفاده می‌کردند. اصطبل‌هایشان این‌طرف بوده و باراندازهایشان همینطور. اینجا که ما الان هستیم در مسیر فرعی جاده ابریشم قرار دارد. جاده ابریشم که از رم شروع می‌شد و به نارا ژاپن ختم می‌شده و از آنجا می‌آمده تا یزد از یزد می‌رود به طرف افغانستان و هرات ولی از آنجا یک راه فرعی‌اش می‌آمده به طرف خلیج بنگال و هندوستان و به عنوان جاده ادویه معروف بوده است. جاده ادویه از شهر کرمان می‌گذرد و البته بحث است که کرمان در مسیر سفر مارکوپولو هم بوده است یا خیر. بعضی‌ها هم اعتقاد دارند کرمان هم آمده است. پس اینجا در یک شاهراه تجاری قرار داشته است. شما اطراف کاروانسرا را ملاحظه بفرمایید مجموعه بازار، مجموعه باراندازهای ادویه بوده است. شما همین الان وارد این بازار بشوید بوی ادویه و طعم ادویه شما را می‌گیرد. بنابراین ۹۹۹ کاروانسرا در دوره صفویه احداث می‌شود برای بحث اقامت -پذیرایی، تجارت و حفظ امنیت تجار و بازرگانان که این در سال‌های مختلف ادامه پیدا کرد. اینجا ۱۵۶ سال قدمت دارد. حاج اسماعیل خان وکیل‌الملک که وکیل کرمان بوده اقدام به احداث این کاروانسرا می‌کند و پسرش آنرا تکمیل و به بهره برداری می‌رساند. این مجموعه شامل بازار وکیل، مسجد وکیل، حمام وکیل و مدرسه وکیل نیز می‌شود که این‌ها همه در کنار همدیگر بوده است. شما همین را در مجموعه گنجعلی‌خان هم ملاحظه می‌کنید. لذا این ایده از حدود ۲۲ سال پیش در سازمان گردشگری بود که می‌خواستیم کاروانسراهایمان را به عنوان مرکز اقامت و پذیرایی احیا کنیم. نمونه جالبش برای ما هتل موزه عباسی اصفهان بود. هتل عباسی همان کاروانسرای مادر شاه عباس صفوی بوده؛ بعد آنجا را می‌سازند و آنجا می‌شود مرکز اقامتی- پذیرایی. البته تقریبا حدود ۶۰ سال می‌شود که دارد به مهمانان داخلی و خارجی خدمات می‌دهد. به هر حال به این نتیجه رسیدیم که خیلی از توریست‌های خارجی خیلی علاقه‌مند نیستند در هتل‌های مرتفع و مدرن باشند. این‌ها در کشورهای خودشان هتل‌های مدرن دارند. می‌خواهند بیایند یک تجربه متفاوتی را در اینجا داشته باشند. لذا ما اصلاً شعارمان همین است؛ هتل کاروانسرای وکیل تجربه‌ای متفاوت. اینکه بیایند اینجا برایشان تداعی زنگ کاروان‌ها بشود. اینکه هموطنان بیایند اینجا و با هویت ایرانی معماری خودشان و بالاخره نوع و سبک زندگی گذشتگان خودشان آشنا بشوند چون این مجموعه روح زندگی و سرخوشی دارد و واقعا همانند یک موجود زنده است که به بازدیدکنندگان سرزندگی و امید می‌بخشد. حتماً باید تجربه کنید، این مجموعه‌ای که ما داریم یک احساس آرامش و آسایش خاصی به شما می‌دهد. لذا این ایده تقریباً از سال‌های گذشته شروع شد که به نحو احسن آن را در هتل عباسی اصفهان می‌بینید. ما هم اینجا را به عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان کرمان از سال ۹۶ شروع کردیم به بازسازی و مرمت و از ماه گذشته بهره‌برداری آزمایشی آن شروع شده است. اکنون ما در فاز اول بهره برداری ۵۴ نفر نیرو داریم که آموزش دیده‌اند و به مهمانان خدمات می‌دهند. با زیر بار رفتن همه بخش‌های هتل بالغ بر ۱۲۰ شغل مستقیم و معادل دو برابر آن شغل غیر مستقیم برای شهروندان عزیر کرمان ایجاد خواهد کرد و قطعا رونق را به بازار وکیل خواهد آورد و همه بازاریان این منطقه منتفع خواهند شد. ما هم اکنون معرفی هتل کاروانیکا را به بازارهای داخلی و بازارهای بین المللی آغاز کرده‌ایم و الان توریست و مهمان خارجی داریم. 
من امیدوارم با این سرمایه‌گذاری که اینجا صورت گرفته، این مجموعه که احیا شده آنقدر طرفدار و خواهان داشته باشد که محل گذران اوقات فراغت شهروندان کرمانی‌مان شود و پیش‌بینی می‌کنم تقاضا برای اقامت در این هتل آنقدر افزایش یابد که توریست‌های خارجی مجبور شوند حداقل از شش ماه قبل برای رزرو کنند. 
از مزیت‌ها و ظرفیت‌های ساخت هتل کاروانیکا بیشتر بگویید. 
ببینید اینجا دوتا مزیت دارد یک مزیت ویژه یک مزیت رقابتی؛ مزیت ویژه‌اش این است که در بافت تاریخی این شهر قرار دارد و توریست‌هایی که به کرمان می‌آیند حتماً مجموعه وکیل و گنجعلیخان را می‌بینند. الان ما اینجا در کنارش حمام وکیل را داریم که تبدیل به سفره‌خانه شده، بازار وکیل را داریم، مسجد وکیل را داریم و مجموعه گنجعلیخان را داریم. مهمترین مزیت اینجا دسترسی راحت به مجموعه بازار است و گردشگران به راحتی می‌توانند از اینجا استفاده کنند. خیلی از هتل‌های گریددار ما و پنج ستاره معمولاً در اطراف شهر ساخته می‌شوند. برای توریست‌ها رفت و آمد سخت است، ولی این موقعیت مناسبی است که هر لحظه بخواهند می‌توانند به بازار دسترسی داشته باشند و بعد به مجموعه بزرگی از جاذبه‌های تاریخی شهر کرمان دسترسی داشته باشند. این اولین مزیتی بود که خب وقتی ما بررسی کردیم و کاروانسراهای مختلف را دیدیم، متوجه شدیم که مزیت ویژه اینجا بی‌نظیر است. یک مزیت رقابتی وجود دارد در اینجا و آن هم خصلت مهمان‌نوازی کرمانی‌هاست که خب از قدیم هم اینجوری بود یعنی وقتی آقا محمد خان هم که حمله می‌کند به اینجا باز هم مردم اینجا آن خصلت مهمان نوازی خودشان را داشتند. با این حال کرمان تقریباً در حوزه اقامتی جزء استان‌هایی است که کمترین مراکز اقامتی را دارد (با اینکه شما هفت اثر ثبت شده جهانی دارید ولی در کرمان فقط یک هتل ۵ ستاره دارید) خب اگر شما بخواهید اینجا را به عنوان مقصد گردشگری معرفی کنید حتماً باید امکانات اقامتی- پذیرایی برایش تدارک ببینید. لذا به این نتیجه رسیدیم که اگر اینجا را احیا کنیم هیچ رقیبی نخواهیم داشت. یعنی یک بازار تک خواهیم بود و منحصربفرد که وقتی توریست می‌خواهد بیاید کرمان بداند یک فضای اینجوری هست و حتماً برای اقامت اینجا را انتخاب می‌کند و لذا ما در حوزه مزیت رقابتی‌مان اصلاً رقیبی نخواهیم داشت. انشاالله از درآمد اینجا بتوانیم سه الی چهار کاروانسرای دیگر را هم دوباره احیا کنیم. البته ما اینجا خدمات می‌دهیم با بالاترین استانداردها و کیفیت خدمات برتر گردشگری. این‌ها باعث می‌شود که بتوان این هتل را به عنوان یک نقطه‌ای که می‌شود به آن اتکا کرد، به بهره‌برداری رساند. 
از طرفی ما وقتی می‌خواهید بیایید یک جایی را سرمایه‌گذاری کنید برای احداث هتل، این مجموعه چون ساختارش هست کانسپتش هست، جلوتر خواهید بود. درست است که اینجا بیش از ۱۵۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کردیم برای احیا و راه‌اندازی مجموعه ولی اگر می‌خواستیم یک هتل پنج ستاره بسازیم، باید ۵۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری می‌کردیم در صورتیکه اینجا مشتری‌اش خیلی بیشتراست. بیشتر جذابیت دارد. گذشته از این ما یک مسئولیت اجتماعی داریم، یک بخش از درآمدهای گروه مالی گردشگری برای احیا و مرمت داشته‌های فرهنگی‌مان مصرف می‌شود لذا صرف‌نظر از اینکه این به عنوان یک مجموعه اقتصادی می‌تواند برای ما مهم باشد اصل موضوع این است که تلاش کردیم بتوانیم اینجا را احیا کنیم حفظ کنیم برای نسل‌های آینده‌مان. اینجا به نظر به عنوان یک میراث بشری فقط متعلق به کرمانی‌ها و همچنین متعلق به ایرانی‌ها هم نیست متعلق به قلمرو فرهنگی ایران و متعلق به کل دنیاست. لذا ما در راستای حفظ هویت فرهنگی خودمان حفظ میراث خودمان، حفظ داشته‌ها و تبدیل داشته‌هایمان به دارایی عمل کردیم یعنی محصولی که الان اینجا تولید می‌شود خدمات گردشگری است و این می‌تواند اشتغال‌زا باشد می‌تواند درآمدزا باشد و احساس خوبی هم به مردم اینجا بدهد بالاخره می‌گویند میراث فرهنگی دارد از بین می‌رود؛ یکی آمد عاشق این مرز و بوم بود، همت به خرج داد و اینجا را مرمت و بازسازی کرد. (این هم از منظر هویت ملی و مردم‌شناسی). 
در مسیر اجرای پروژه با دستگاه‌های مختلف به مشکل و مانعی برخورد کرده‌اید؟ 
قاعدتاً یک الزاماتی وجود دارد که حتماً باید تحت نظارت مشاورین باستان‌شناسی میراث فرهنگی کشور احیا شود یعنی حتی برای تک تک کاشی‌ها و آجرها حتماً باید مشاور تأیید می‌کرد برای همین بیش از چهار سال مرمت و احیای اینجا طول کشید به خاطر اینکه بتوانیم حداکثر ممکن این‌جا را با تمام ویژگی‌های اولیه‌اش احیا کنیم؛ برای اینکه اگر یک کاشی پریده بود بتوانیم این کاشی را سرجای خودش تعبیه کنیم یا مشابهش را سفارش بدهیم بسازند که این ساختار حفظ شود. لذا یکی از علل طولانی بودنش به خاطر این بحث‌هایی بود که باید استانداردها را رعایت می‌کردیم. خب قاعدتاً در ساخت و ساز احیا و مرمت در کشور همیشه با دستگاه‌های اجرایی مشکلات و موانعی هست. ولی برای این بنا همه کمک کردند. یعنی خوشحال بودند سرمایه‌گذاری آمده در یک بافت تاریخی. متأسفانه برخی به بافت تاریخی می‌گویند بافت فرسوده من اصلاً اعتقادی ندارم این بافت تاریخی ماست خیلی جاها ما به بهانه بافت فرسوده همه آثار تاریخی را از بین می‌بریم و ساختمان جدید می‌سازیم؛ در صورتیکه بافت تاریخی را باید احیا کنیم. بهر حال ما زیاد مشکلاتی نداشتیم. بالاخره وقتی شما می‌خواهید یک مجموعه بزرگی را احیا کنید گرفتاری خاص خودش را خواهد داشت ولی به هر ترتیب شکر خدا تمام شد و به بهره‌برداری رسید. بایستی مسئولین محترم شهر کمک کنند مشکل انشعاب فاضلاب این منطقه از کرمان در حداقل زمان حل شود. انتقال روزانه فاضلاب هتل برای ما بسیارهزینه بر است. 
در مورد ارتباط با کسبه و مردم چطور؟ مشکلات و موانعی نداشتید؟ 
ابتدا که اینجا شروع شد قاعدتاً یک مقاومت‌هایی بود حالا گرد و خاک ایجاد می‌شود سرو صدا ایجاد می‌شود الان یکی از مشکلات اصلی ما مسئله اگو فاضلاب است. اخیرا با آقای فرماندار و شهردار صحبت کردم این اگوی شهری باید بیاید اینجا و اگوی اینجا باید برود در فاضلاب شهری و الان مشکلی که اینجا ایجاد می‌شود برای کسبه برای اطراف، تخلیه فاضلاب است. اینجاست که خیلی سخت شده که حالا قول دادند تا پایان سال انشالله اگوی اینجا کشیده شود و بتوانیم فاضلاب را وصل کنیم این یکی از مشکلات جدی ماست که نمی‌شود فاضلاب یک هتل را فرستاد زیر بقیه بافت تاریخی این مجموعه‌ها. در این شرایط امکان دارد یک نارضایتی بین همسایه‌های ما باشد که ما هم از آن‌ها پوزش می‌خواهیم ولی برای رونق کار آن‌ها آمدیم اینجا را احیا کردیم. وقتی اینجا روزانه ۱۰۰ توریست خارجی یا شهروند ایرانی بیایند و اقامت کنند، خریدشان را از اینجا انجام می‌دهند. این می‌تواند منجر به رونق و افزایش درآمد و ارتقای کسب و کار ذینفعان این حوزه هم باشد لذا ما را تا الان تحمل کردند امید داریم تا ماه آینده هم ما را تحمل کنند. قولی که استاندار، شهرداری، آبفا، فرمانداری و همچنین نماینده‌های محترم مجلس دادند این است که بتوانیم در طول زمان مشکل اینجا را هم برطرف کنیم و ما کل خیابان را هم حتی خودمان با هزینه خودمان سنگ فرش می‌کنیم که محل پیاده‌روی بشود و بتوانیم بهتر استفاده کنیم. 
استقبال مردم و کسبه از این طرح تاکنون چطور بوده است؟ 
تقریباً از روز اولی که پروژه شروع شد، مردم استقبال کردند. چون اینجا بیش از چند دهه به صورت مخروبه بوده و مردم طبیعتا نگران بودند اینجا زباله ریخته می‌شد می‌توانست محل یکسری نابهنجاری‌ها و مزاحمت‌ها شود وعدم امنیت برای کسبه ایجاد کند. وقتی متوجه شدند ما داریم می‌آییم تا اینجا را تبدیل به یک مجموعه‌ای کنیم که می‌تواند دغدغه خاطر این‌ها را کاهش بدهد، خیلی استقبال کردند تشویق کردند و کمک کردند و صبوری کردند اینکه شما با جامعه میزبان بنشینید صحبت کنید قانعشان کنید موثر است. ما این‌ها را دعوت کردیم که حالا بعد از سه چهار سال که گرد و خاک ما را خوردید بیایید ببنید که چه اتفاقی افتاده و وقتی می‌آیند می‌بینند همه‌شان تشویق می‌کنند و واقعاً برایشان جالب است خیلی می‌تواند کمک کند اگر شما قبل از شروع هر پروژه‌ای پیوست فرهنگی و اجتماعی‌شان را تهیه کنید یا به عنوان جامعه میزبان با همسایه‌ها بتوانید صحبت کنید خودشان استقبال می‌کنند. قاعدتاً چون می‌دانند که احیای یک مجموعه تاریخی چقدر مهم است برای شهر آن‌ها برای کشور آن‌ها برای محل کسب آن‌ها لذا شکر خدا تا الان ما هیچ مشکلی با آن‌ها نداشتیم. 
چقدر فکر می‌کنید این هتل به جذب گردشگر کمک کند؟ برآورد خودتان در این زمینه چیست؟ 
از چند روز گذشته که خبر بهره‌برداری اعلام شده، تا الان ۱۲۰ مهمان خارجی با ملیت‌های اروپایی اینجا را رزرو کردند. در حالی که ما هنوز اطلاع‌رسانی نکردیم و تورهای آشناسازی برگزار نکردیم. سایت‌مان را هنوز فعال نکردیم. همین بازاریابی دهان به دهان باعث شد این اتفاق بیفتد. خب با توجه به اینکه اینجا ظرفیتش محدود است ۵۷ تا اتاق داریم و نهایتاً بتوانیم ۲۰۰ تا مهمان را میزبان باشیم. ولی این مجموعه می‌تواند خودش یک مقصد گردشگری باشد. یعنی اختصاصاً توریست از تهران بلند شود بیاید اینجا بگوید من می‌خواهم کاروانسرای وکیل که تبدیل به هتل کاروانیکا شده را ببینیم یا از خارج از کشور که می‌خواهد به ایران سفر کند، وقتی اقامتش کرمان باشد بگوید من حتماً می‌خواهم اقامتم در کاروانسرا باشد. مگر اینکه اینجا جا نداشته باشیم وگرنه کاروانسرای وکیل را به عنوان یک مقصد انتخاب می‌کنند. یکی از مشکلات شهر کرمان و استان کرمان‌عدم اطلاع‌رسانی جاذبه‌های گردشگری در سطح دنیاست. خیلی از توریست‌های خارجی علاقه‌مندند بیایند ببینند این هفت اثر ثبت شده جهانی چی هست؟ خب از قدیم می‌دانید کرمان یک ۱۰ سالی در بلک لیست گردشگرهای اروپایی بود که مربوط به همان بحث‌های گردشگری و مسائل بعدی می‌شد که الان شکر خدا جز امن‌ترین شهرها و استان‌های کشور است. ولی یکی از مشکلات عمده اینجا این فاصله مقاصد گردشگری در کرمان است. شما وقتی می‌روید اصفهان یک‌روزه اصفهان را می‌گردید اما من وقتی می‌خوام بروم بم را ببینم یک روز وقتم را می‌گیرد. می‌خواهم بروم میمند را ببینم یک روز وقتم گرفته می‌شود. می‌خواهم برم شهداد یک روز وقت من گرفته می‌شود. در ایران بیشتر باید مقصد محوری کار کنیم نه کشور محوری در حوزه برندینگ و بازاریابی الان کشوری مثل ترکیه می‌گوید استانبول یک هفته، آنتالیا یک هفته، یعنی شما را در یک شهری می‌برند. ولی ما توریست‌های خارجی را می‌آوریم می‌گوییم ایران یک هفته، کجای ایران به آن‌ها می‌خواهیم نشان بدهیم؟ خب از تهران و قم و کاشان و اصفهان و یزد بعد هم کرمان نمی‌آوریمشان چون کرمان در بن بست قرار گرفته است. توریست که کرمان بیاید جای دیگر نمی‌تواند برود از اینجا یا باید پرواز داشته باشد به خارج از کشور یا باید برگردد تهران. خب این یکی از مشکلاتی که است که ما داریم. باید در شهر کرمان بازاریابی‌مان را مبتنی بر مقصد محوری پیش ببریم. بگوییم کرمان یک هفته که یک‌روز ارگ تاریخی بم را ببیند یک روز میمند را ببیند یک شب اقامت در کمپ شهداد داشته باشند. یک روز در مجموعه شاه نعمت الله ولی و باغ شاهزاده باشند. . خیلی غنی است اینجا یا مثلاً در حوزه توریسم کشاورزی. خیلی‌ها دوست دارند ببینند این پسته‌ای که معروف است این مزارع و باغ‌هایش کجاست یا گل‌ها و گیاهان دارویی را ببینند. این‌ها جزء جاذبه‌های توریسم کشاورزی و مزرعه است. یا مثلا حیات وحش بکر مجموعه کرمان که در حوزه بافت قرار گرفته بی‌نظیر است. خب این از کاستی و نقصان ماست که زیاد روی آن کار نکردیم. من اعتقاد دارم به تنهایی توسعه صنعت گردشگری در استان کرمان می‌تواند کل مشکلات اشتغال جوانان جویای کار اینجا را مرتفع کند واقعا اینجا این قابلیت را دارد که سالی ۱۰ میلیون توریست فقط به کرمان بیاوریم ولی زیرساخت نداریم، هتل نداریم مرکز اقامتی نداریم، پرواز به اندازه کافی نداریم. شما همین امشب ۵۰۰ تا مهمان در کرمان داشته باشید کجا می‌خواهید اقامت بدهید جایی نیست. لذا این خیلی مهم است که بتوانیم اینجور فضاهایی که داریم را احیا کنیم و این‌ها را تبدیل به اقامتگاه‌های مناسب گردشگری کنیم. مجموعه بومگردی‌هایمان را راه‌اندازی کنیم؛ اقامتگاه‌های سنتی ایجاد کنیم. توریست می‌خواهد بیاید و در آن خانه‌های گلی ما در خانه گنبدی ما یک تجربه زندگی بدون آهن داشته باشد. ببینید پیشینیان ما ظروفشان مس بوده سفال بوده در خانه‌هایشان آهنی نبوده سقف خانه‌ها همه چوب بوده این خود باعث سلامت انسان می‌شده، این آب و جارو کردن و طعم کاه گِل و گِل و خاک این خودش الان شفا بخش است. لذا باید به سوی بازسازی فضاهای تاریخی برویم. دنبال هتل‌های لوکس نباشیم. اینجور مراکز را در مقاصد مختلف احیا کنیم. این مورد هم که حالا اینجا اتفاق افتاده، برای کل سرمایه‌گذارها که علاقه‌مندند به هویت ایرانی، معماری ایرانی، سبک زندگی ایرانی می‌تواند نمونه‌ای باشد و انشاالله با رونقی که می‌گیرد فکر کنم اینقدر بازده اقتصادی خوبی داشته باشد که از هتل پنج ستاره هم بیشتر درآمد داشته باشد. 
به طور کلی اخیرا گردشگران از اقامتگاههای این چنینی بیشتر از هتل‌های مدرن استقبال می‌کنند. درست است؟ 
استقبال از خانه‌های تاریخی الان در اصفهان خیلی بیشتر است تا هتل‌های گریددار. در یزد همینطور. می‌دانید که یکی از رقبای کرمان، یزد است و خیلی از خانه‌های تاریخی در یزد احیا شده و توریست‌ها خیلی استقبال می‌کنند. ولی خب ما اینجا این‌ها را متأسفانه نداریم و این تجربه نشان می‌دهد که توریست می‌خواهد برود خانه‌های تاریخی، مجموعه بومگردی. مثل این کاروانسرا. اگر اینجاها جا پیدا نکرد بعد برود در هتل‌های با سازه‌های جدید. 
چرا در شهرهایی مثل یزد و اصفهان و کاشان، خیلی قبل‌تر از کرمان پروژه‌هایی با این سبک اجرا شد؟ چرا در کرمان ساخت این هتل با تأخیر نسبتاً زیادی نسبت به سایر شهرهایی که پیشینه تاریخی دارند، شروع شد؟ 
یک بخشش متوجه این موضوعی بود که الان برای شما توضیح دادم. مشکل پراکندگی جغرافیایی جاذبه‌های گردشگری کرمان و بن بست بودن اینجا یعنی گردشگر که به کرمان می‌آید را دیگر نمی‌دانیم کجا ببریم و باید به تهران برگردد. 
سمت جنوب بندرعباس، چابهار هم نمی‌شود برد. آن هم مشکل خودش را دارد چون توریست‌ها اینقدر نمی‌توانند بمانند و این فاصله‌ها را طی کنند. مهمترین بحثی که هست، اینکه ما در کرمان به عنوان مقصد محوری کار نکردیم باید توریست را اختصاصاً برای اصفهان یک هفته بیاورید. اختصاصاً برای تهران یک هفته بیاورید. اختصاصاً برای کرمان یک هفته بیاورید نه اینکه در تور یک هفته‌ای بخواهید همه شهرهای ایران را به آن‌ها نشان دهید چون فقط آن‌ها را خسته می‌کنید. توریست هم جای خاصی را واقعاً نمی‌بیند ولی اینکه ما بتوانیم اینجا را به عنوان یک مقصد معرفی کنیم خیلی مهم است. الان یزد یک مقصد است. اصفهان دارد یک مقصد می‌شود. لذا سرمایه‌گذاران باید بالاخره بازده سرمایه را ببینند وقتی می‌بیند توریست‌های یزد پنج برابر توریست‌های کرمان است خب می‌روند آنجا سرمایه‌گذاری می‌کنند. 
طی سالیان گذشته سیاست و برنامه‌ریزی‌های استانی و کشوری به این صورت بوده که با توجه به معادن سرشارکرمان، در حوزه صنعت و معادن کار کنند و از حوزه گرشگری غافل شده‌اند و به نظرم این خسران است. اگر گردشگر آمد اینجا، کالاها و مصنوعات دیگر شما هم می‌خرد. دستبافت‌های کرمان را هم می‌خرد یعنی طرف حاضراست از سرتاسر دنیا بیاید اینجا قالی کرمان بخرد. این خیلی مهم است یا مثلاً پسته ارگانیک به او بدهید و موارد دیگر. لذا من این را در راستای یکجور غفلت می‌دانم که البته در کل کشور این غفلت دیده می‌شود. نتوانستیم تعاملات سیاسی- اجتماعی خوبی با دنیا داشته باشیم و هیچ گاه برایمان اولویت توسعه صنعت گردشگری نبوده. به نظر من که ۳۲ سال در حوزه گردشگری کار می‌کنم، استراتژی توسعه کشور مبتنی بر توسعه گردشگری نبوده طبیعتا استان‌ها هم همین وضع داشتند. ولی من اعتقاد دارم تنها راه نجات ما در این کشور توسعه صنعت گردشگری است. چون جاذبه‌های گردشگری ما بینظیراست. در حوزه جاذبه‌های فرهنگی، طبیعی و انسانساخت کشور ما با این وسعت و تنوع اقلیمی در دنیا بی‌نظیر است. این همه آثار فرهنگی داریم. از این‌ها با کمترین سرمایه‌گذاری می‌شود درآمد ایجاد کرد و حتی بیشترین شغل را ایجاد کرد. اینجا با ۱۵۰ میلیارد تومان ۱۰۰ تا شغل ایجاد می‌کند ولی این را شما اگر بخواهید در صنعت ببرید شاید بتوانید ۱۰ تا شغل ایجاد کنید. لذا این حوزه اشتغالزاست. هویت فرهنگی ماست و باید به اقتصادِ فرهنگ بیشتر توجه کرد. 
در خود شهر کرمان چه فضاهای مشابهی این ظرفیت را داراست که یک هتل شبیه به اینجا در آن ساخته بشود؟ 
بافت تاریخی شهر کرمان بی‌نظیر است. در این بافت به تعداد قابل توجهی سرا و کاروانسرا داریم که متاسفانه در حال تخریب شدن هستند. یعنی اطراف ما سه تا کاروانسراست که به راحتی می‌شود این‌ها را احیا کرد. اصلاً کشور ایران را می‌توان به عنوان اقامت در کاروانسراها معرفی کرد. اگر ما این‌ها را احیا کنیم خود این می‌شود مقصد گردشگری دنیا برای تمام توریست‌ها. وزارت گردشگری اینقدر بودجه ندارد که اقدام به احیا و مرمت و نگهداری این همه آثار ارزشمند کند. لذا بایستی بخش خصوصی به کمک بیاید و دولت هم کاملا حمایت کند. 
تصمیم و ایده‌ای در این حوزه برای احیای کلی کاروانسراها وجود دارد؟ 
این را باید از وزیر گردشگری پرسید از آقای استاندار اینجا پرسید از شورای برنامه‌ریزی استانداری پرسید یک سرمایه‌گذار آمده و یکی را احیا کرده شما برای بقیه می‌خواهید چکار کنید؟ 
در پایان بفرمایید این پروژه چه ظرفیتی به لحاظ درآمدزایی و اشتغال‌زایی می‌تواند بوجود بیاورد؟ 
قاعدتاً باید اینجا ظرف پروسه زمانی ده‌ساله اصل سرمایه و سود قابل تعریف آن را برگردانیم. در حقیقت اینجا باید سالی ۱۵ میلیارد تومان به ما سود بدهد و اگر ندهد توجیه اقتصادی ندارد سرمایه‌گذاران بعدی نخواهند آمد. در حوزه اشتغال هم خب ما الان ۵۴ تا نیرو داریم برای راه‌اندازی و تا ۱۲۰ نیروی انسانی قابل افزایش هست و به صورت مستقیم و به صورت غیرمستقیم می‌تواند دو برابر این، شغل ایجاد کند از راننده تاکسی که می‌خواهد تورهای من را ببرد از راننده مینی بوسی که هست… از بحث تهیه مایحتاج اعم از مواد پروتئینی اعم از سبزیجات میوه‌جات و همچنین بازاری که رونق می‌گیرد بابت فروش صنایع دستی و مصنوعات اینجا این‌ها همه تأثیرگذار است. اگر اینجا ماهی به عنوان مثال پنج شش هزار توریست بیاید و هر کدام متوسط یکصد دلار هم در این بازار خرید کنند رقم قابل توجهی می‌شود لذا این می‌تواند درآمدهای غیر مستقیم هم ایجاد کند که ما از آن به عنوان حساب‌های اقماری یاد می‌کنیم که یک سود قابل توجهی برای این مجموعه و برای این شهر و برای کشور می‌تواند داشته باشد. 
آیا با سازمان تاکسیرانی یا اتوبوسرانی قراردادی منعقد شده که تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها طی یک برنامه مشخصی در اختیار هتل باشند؟ 
نه ببینید این کار را که نباید انجام بدهیم چون قاعدتاً باعث یک انحصاری می‌شود. 
به لحاظ بحث امنیت می‌گویم. 
آن‌هایی که خدمات می‌دهد مشخص است اعم از تاکسی اعم از ون و حالا اتوبوس‌هایی که هست قاعدتاً همه را از مراکز صنفی خودشان می‌گیریم این‌ها همه تأیید شده‌اند. بالاخره از سوابق خاصی برخوردارند و قاعدتاً مطابق با رونق کسب و کار هتل از خدمات آنان استفاده می‌کنیم البته خود هتل هم قاعدتاً برای بحث‌های تورگردانی از وسایل نقلیه‌ای که دارد استفاده می‌کند ولی مهم این است که من کار اصلی خودم را انجام بدهم. اقامت و پذیرایی را داشته باشم و بقیه جامعه میزبان از این منتفع بشوند. حوزه حمل و نقل هست. تورگردانی هست. حوزه خرید هست. این‌ها خیلی می‌تواند بالاخره هم درآمدزا باشد و هم شغل ایجاد کند برای مردم. 
در ساخت کاروانیکای وکیل از زمان ایده‌پردازی تا سرمایه‌گذاری و طراحی و… چقدر از ظرفیت‌های خود استان و چقدر از ظرفیت‌های خارج از استان استفاده شد؟ 
یک بخش که متوجه اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی استان است که اینجا آقای فعالی از روز اول که مدیرکل استان بودند و خیلی کمک کردند هم در زمینه احیا و مرمت و هم در بخش راه اندازی برای بهره برداری. شهرداری و فرمانداری و استانداری و حتی نمایندگان محترم و سایر دوستان در شهرهای دیگر پیگیر بودند تا مجموعه به بهره‌برداری برسد خب همه این‌ها کمک کردند تا این اتفاق بیفتد. پس اولین بحث ما وزارت گردشگری و اداره کل گردشگری اینجا هست که کمک قابل توجهی کردند. به هر حال اینکه پنج سال امور مرمت و بازسازی این مجموعه‌ای طول کشید (از ابتدای انعقاد قرارداد تا بهره‌برداری) یک بخش متوجه تسهیلات استان است و از اعتباراتی که اداره کل گردشگری برای توسعه گردشگری دارد اعم از تبصره ۱۸ یا وام‌هایی که می‌تواند ترجیحی باشد. یک بخش عمده‌اش هم منابعی است که از بانک گردشگری و گروه مالی گردشگری تزریق شده که بالغ بر ۷۰ درصد سرمایه برای گروه مالی گردشگری و هلدینگ سمگا بوده و ما هم به عنوان بهره‌بردار گروه هتل‌های بین‌المللی رکسان قرار است اینجا را بهره‌برداری کنیم. حمایت‌های استان هم خوب بوده حمایت‌های بانکی و حمایت‌های معنوی. عمده کار و اصل موضوع، انگیزه و عزمی بوده است که از سوی مدیریت گروه مالی گردشگری در این پرژه به تحقق پیوسته است و حامی اصلی تامین منابع مالی و انسانی هتل بوده است. امیدوارم احیا و بهره برداری از این مجموعه زمینه و بستر لازم را برای احیا و مرمت سایر کاروانسرای تاریخی این سرزمین بلندآوازه را فراهم کند.


نمایش ساده


مطالب مرتبط



نظر تایید شده:0

نظر تایید نشده:0

نظر در صف:0

نظرات کاربران

آخرین عناوین